Click here for revision notes
Shlok 172
સેવાં માતુઃ પિતુઃ કુર્યાદ્ ગૃહી સત્સઙ્ગમાશ્રિતઃ।
પ્રતિદિનં નમસ્કારં તત્પાદેષુ નિવેદયેત્॥૧૭૨॥
Sevām mātuh pituh kuryād
gṛuhī satsangam āshritaha ।
Prati-dinam namaskāram
tat-pādeṣhu nivedayet ॥172॥
ગૃહસ્થ સત્સંગીએ માતા-પિતાની સેવા કરવી. પ્રતિદિન તેમનાં ચરણોમાં નમસ્કાર કરવા. (૧૭૨)
Gṛuhasth satsangīe mātā-pitānī sevā karavī. Pratidin temanā charaṇomā namaskār karavā. (172)
Householder satsangis should serve their mother and father. They should bow to their feet every day. (172)
Shlok 173
શ્વશુરઃ પિતૃવત્ સેવ્યો વધ્વા શ્વશ્રૂશ્ચ માતૃવત્।
સ્વપુત્રીવત્ સ્નુષા પાલ્યા શ્વશ્ર્વાપિ શ્વશુરેણ ચ॥૧૭૩॥
Shvashurah pitṛuvat sevyo
vadhvā shvashrūsh-cha mātṛuvat ।
Sva-putrīvat snuṣhā pālyā
shvashrvā’pi shvashureṇa cha ॥173॥
વહુએ સસરાની સેવા પિતાતુલ્ય ગણી અને સાસુની સેવા માતાતુલ્ય ગણી કરવી. સાસુ-સસરાએ પણ પુત્રવધૂનું પોતાની પુત્રીની જેમ પાલન કરવું. (૧૭૩)
Vahue sasarānī sevā pitātulya gaṇī ane sāsunī sevā mātātulya gaṇī karavī. Sāsu-sasarāe paṇ putra-vadhūnu potānī putrīnī jem pālan karavu. (173)
A wife should serve her father-in-law as her own father and mother-in-law as her own mother. A father- and mother-in-law should care for their daughter-in-law as they would for their own daughter. (173)
Shlok 174
સંપાલ્યાઃ પુત્રપુત્ર્યશ્ચ સત્સઙ્ગશિક્ષણાદિના।
અન્યે સમ્બન્ધિનઃ સેવ્યા યથાશક્તિ ચ ભાવતઃ॥૧૭૪॥
Sampālyāh putra-putryash-cha
satsanga-shikṣhaṇādinā ।
Anye sambandhinah sevyā
yathā-shakti cha bhāvataha ॥174॥
ગૃહસ્થોએ દીકરા-દીકરીઓનું સત્સંગ, શિક્ષણ વગેરેથી સારી રીતે પોષણ કરવું. અન્ય સંબંધીઓની પોતાની શક્તિ પ્રમાણે ભાવથી સેવા કરવી. (૧૭૪)
Gṛuhasthoe dīkarā-dīkarīonu satsang, shikṣhaṇ vagerethī sārī rīte poṣhaṇ karavu. Anya sambandhīonī potānī shakti pramāṇe bhāvthī sevā karavī. (174)
Householders should diligently nurture their sons and daughters through satsang, education and other activities. They should affectionately care for their other relatives according to their means. (174)
Shlok 175
ગૃહે હિ મધુરાં વાણીં વદેદ્ વાચં ત્યજેત્ કટુમ્।
કમપિ પીડિતં નૈવ પ્રકુર્યાદ્ મલિનાઽઽશયાત્॥૧૭૫॥
Gṛuhe hi madhurām vāṇīm
vaded vācham tyajet kaṭum ।
Kam api pīḍitam naiva
prakuryād malinā’shayāt ॥175॥
ઘરમાં મધુર વાણી બોલવી. કડવી વાણીનો ત્યાગ કરવો અને મલિન આશયથી કોઈને પીડા ન પહોંચાડવી. (૧૭૫)
Gharmā madhur vāṇī bolavī. Kaḍavī vāṇīno tyāg karavo ane malin āshaythī koīne pīḍā na pahonchāḍavī. (175)
One should speak pleasantly at home. One should renounce bitter speech and not harm others with malicious intent. (175)
Shlok 176
મિલિત્વા ભોજનં કાર્યં ગૃહસ્થૈઃ સ્વગૃહે મુદા।
અતિથિર્હિ યથાશક્તિ સંભાવ્ય આગતો ગૃહમ્॥૧૭૬॥
Militvā bhojanam kāryam
gṛuhasthaih sva-gṛuhe mudā ।
Atithir hi yathā-shakti
sambhāvya āgato gṛuham ॥176॥
ગૃહસ્થોએ પોતાના ઘરમાં ભેગા મળી આનંદે ભોજન કરવું અને ઘરે પધારેલા અતિથિની પોતાની શક્તિ પ્રમાણે સંભાવના કરવી. (૧૭૬)
Gṛuhasthoe potānā gharmā bhegā maḷī ānande bhojan karavu ane ghare padhārelā atithinī potānī shakti pramāṇe sambhāvanā karavī. (176)
Householders should joyously eat meals together at home and provide hospitality to guests according to their means. (176)
Shlok 177
મરણાદિપ્રસઙ્ગેષુ કથાભજનકીર્તનમ્।
કાર્યં વિશેષતઃ સ્માર્યો હ્યક્ષરપુરુષોત્તમઃ॥૧૭૭॥
Maraṇādi-prasangeṣhu
kathā-bhajana-kīrtanam ।
Kāryam visheṣhatah smāryo
hyakṣhara-Puruṣhottamah ॥177॥
મરણ આદિ પ્રસંગોમાં વિશેષ ભજન-કીર્તન કરવું, કથા કરવી, અક્ષરપુરુષોત્તમ મહારાજનું સ્મરણ કરવું. (૧૭૭)
Maraṇ ādi prasangomā visheṣh bhajan-kīrtan karavu, kathā karavī, Akṣhar-Puruṣhottam Mahārājnu smaraṇ karavu. (177)
In the event of a death or other sad occasions, one should perform additional acts of devotion, sing kirtans, engage in discourses and remember Akshar-Purushottam Maharaj. (177)
Shlok 178
પુત્રીપુત્રાત્મિકા સ્વસ્ય સંસ્કાર્યા સંતતિઃ સદા।
સત્સઙ્ગદિવ્યસિદ્ધાન્તૈઃ સદાચારૈશ્ચ સદ્ગુણૈઃ॥૧૭૮॥
Putrī-putrātmikā svasya
sanskāryā santatih sadā ।
Satsanga-divya-siddhāntaih
sad-āchāraish-cha sadguṇaihi ॥178॥
દીકરી કે દીકરા એવાં પોતાનાં સંતાનોને સત્સંગના દિવ્ય સિદ્ધાંતો, સારાં આચરણો અને સદ્ગુણો વડે સદા સંસ્કાર આપવા. (૧૭૮)
Dīkarī ke dīkarā evā potānā santānone satsangnā divya siddhānto, sārā ācharaṇo ane sadguṇo vaḍe sadā sanskār āpavā. (178)
One should always impart sanskārs to one’s sons and daughters by teaching them the divine principles of satsang, good conduct and virtues. (178
Shlok 179
સત્સઙ્ગશાસ્ત્રપાઠાદ્યૈર્ગર્ભસ્થામેવ સંતતિમ્।
સંસ્કુર્યાત્ પૂરયેન્ નિષ્ઠામ્ અક્ષરપુરુષોત્તમે॥૧૭૯॥
Satsanga-shāstra-pāṭhādyair
garbha-sthām eva santatim ।
Sanskuryāt pūrayen-niṣhṭhām
Akṣhara-Puruṣhottame ॥179॥
સંતાન જ્યારે ગર્ભમાં હોય ત્યારથી જ તેને સત્સંગ સંબંધી શાસ્ત્રોનું વાંચન વગેરે કરીને સંસ્કાર આપવા અને અક્ષરપુરુષોત્તમ મહારાજને વિષે નિષ્ઠા પૂરવી. (૧૭૯)
Santān jyāre garbhamā hoy tyārthī ja tene satsang sambandhī shāstronu vānchan vagere karīne sanskār āpavā ane Akṣhar-Puruṣhottam Mahārājne viṣhe niṣhṭhā pūravī. (179)
From when a child is in the womb, one should instill sanskārs and conviction in Akshar-Purushottam Maharaj by reading the sacred texts of satsang and through other [noble] acts. (179)
Shlok 180
કુદૃષ્ટ્યા પુરુષૈર્નૈવ સ્ત્રિયો દૃશ્યાઃ કદાચન।
એવમેવ કુદૃષ્ટ્યા ચ સ્ત્રીભિર્દૃશ્યા ન પૂરુષાઃ॥૧૮૦॥
Kudṛaṣhṭyā puruṣhair naiva
striyo dṛushyāh kadāchana ।
Evam eva kudṛuṣhṭyā cha
strībhir dṛushyā na pūruṣhāhā ॥180॥
પુરુષો ક્યારેય કુદૃષ્ટિએ કરીને સ્ત્રીઓને ન જુએ. તે જ રીતે સ્ત્રીઓ પણ કુદૃષ્ટિએ કરીને પુરુષોને ન જુએ. (૧૮૦)
Puruṣho kyārey kudṛuṣhṭie karīne strīone na jue. Te ja rīte strīo paṇ kudṛuṣhṭie karīne puruṣhone na jue. (180)
Men should never look at women with a wrong intent. In the same manner, women should also never look at men with a wrong intent. (180)
Shlok 181
સ્વીયપત્નીતરાભિસ્તુ રહસિ વસનં સહ।
આપત્કાલં વિના ક્વાપિ ન કુર્યુર્ગૃહિણો નરાઃ॥૧૮૧॥
Svīya-patnītarābhis-tu
rahasi vasanam saha ।
Āpat-kālam vinā kvāpi
na kuryur gṛuhiṇo narāhā ॥181॥
ગૃહસ્થાશ્રમમાં રહ્યા એવા પુરુષોએ પોતાની પત્ની સિવાય અન્ય સ્ત્રીઓ સાથે આપત્કાળ વિના ક્યાંય પણ એકાંતમાં ન રહેવું. (૧૮૧)
Gṛuhasthāshrammā rahyā evā puruṣhoe potānī patnī sivāya anya strīo sāthe āpatkāḷ vinā kyāy paṇ ekāntmā na rahevu. (181)
Except in emergency situations, married men should never remain alone anywhere with women other than their wife. (181)
Shlok 182
તથૈવ નહિ નાર્યોઽપિ તિષ્ઠેયુઃ સ્વપતીતરૈઃ।
પુરુષૈઃ સાકમેકાન્તે હ્યાપત્તિસમયં વિના॥૧૮૨॥
Tathaiva na hi nāryo’pi
tiṣhṭheyuh sva-patītaraihi ।
Puruṣhaih sākam-ekānte
hyāpatti-samayam vinā ॥182॥
તે જ રીતે સ્ત્રીઓએ પણ પોતાના પતિ સિવાય અન્ય પુરુષો સાથે આપત્કાળ વિના એકાંતમાં ન રહેવું. (૧૮૨)
Te ja rīte strīoe paṇ potānā pati sivāy anya puruṣho sāthe āpatkāḷ vinā ekāntmā na rahevu. (182)
Similarly, [married] women should never remain alone with men other than their husband, except in emergency situations. (182
Shlok 183
નરઃ સમીપસમ્બન્ધ-હીનાં સ્ત્રિયં સ્પૃશેન્નહિ।
નૈવ સ્પૃશેત્ તથા નારી તાદૃશં પુરુષાન્તરમ્॥૧૮૩॥
Narah samīpa-sambandha
hīnām striyam spṛushen-na hi ।
Naiva spṛushet tathā nārī
tādṛusham puruṣhāntaram ॥183॥
પુરુષે સમીપ સંબંધ વિનાની સ્ત્રીનો સ્પર્શ ન કરવો. તે જ રીતે સ્ત્રીએ પોતાને સમીપ સંબંધ વિનાના અન્ય પુરુષનો સ્પર્શ ન કરવો. (૧૮૩)
Puruṣhe samīp sambandh vinānī strīno sparsh na karavo. Te ja rīte strīe potāne samīp sambandh vinānā anya puruṣhno sparsh na karavo. (183)
A male should not touch a female who is not closely related; however, he may respectfully touch one who is closely related. Similarly, a female should not touch a male who is not closely related; however, she may respectfully touch one who is closely related. (183)
Shlok 184
આપત્કાલેઽન્યરક્ષાર્થં સ્પર્શે દોષો ન વિદ્યતે।
અન્યથા નિયમાઃ પાલ્યા અનાપત્તૌ તુ સર્વદા॥૧૮૪॥
Āpat-kāle’nya-rakṣhārtham
sparshe doṣho na vidyate ।
Anyathā niyamāh pālyā
anāpattau tu sarvadā ॥184॥
આપત્કાળ પ્રાપ્ત થતાં અન્યની રક્ષા માટે સ્પર્શ કરવામાં દોષ નથી. પરંતુ જો આપત્કાળ ન હોય તો સદાય નિયમોનું પાલન કરવું. (૧૮૪)
Āpatkāḷ prāpt thatā anyanī rakṣhā māṭe sparsh karavāmā doṣh nathī. Parantu jo āpatkāḷ na hoy to sadāy niyamonu pālan karavu. (184)
In emergency situations, it is not a fault to touch others to protect or save them. However, if there is no emergency, then always obey the niyams. (184)
Shlok 185
અશ્લીલં યત્ર દૃશ્યં સ્યાદ્ ધર્મસંસ્કારનાશકમ્।
નાટકચલચિત્રાદિ તન્ન પશ્યેત્ કદાચન॥૧૮૫॥
Ashlīlam yatra dṛushyam syād
dharma-sanskāra-nāshakam ।
Nāṭaka-chala-chitrādi
tan-na pashyet kadāchana ॥185॥
ધર્મ અને સંસ્કારોનો નાશ કરે એવાં અશ્લીલ દૃશ્યો જેમાં આવતાં હોય તેવાં નાટકો કે ચલચિત્રો વગેરે ક્યારેય ન જોવાં. (૧૮૫)
Dharma ane sanskārono nāsh kare evā ashlīl dṛushyo jemā āvatā hoy tevā nāṭako ke chal-chitro vagere kyārey na jovā. (185)
One should never view dramas, films or other media that contain obscene scenes which destroy one’s dharma and sanskārs. (185)
Shlok 186
મનુષ્યો વ્યસની યઃ સ્યાદ્ નિર્લજ્જો વ્યભિચારવાન્।
તસ્ય સઙ્ગો ન કર્તવ્યઃ સત્સઙ્ગમાશ્રિતૈર્જનૈઃ॥૧૮૬॥
Manuṣhyo vyasanī yah syād
nirlajjo vyabhichāravān ।
Tasya sango na kartavyah
satsangam-āshritair-janaihi ॥186॥
સત્સંગીજનોએ જે મનુષ્ય વ્યસની, નિર્લજ્જ તથા વ્યભિચારી હોય તેનો સંગ ન કરવો. (૧૮૬)
Satsangī-janoe je manuṣhya vyasanī, nirlajja tathā vyabhichārī hoy teno sang na karavo. (186)
Satsangis should not associate with people who have addictions, are shameless or are adulterous. (186)
Shlok 187
સઙ્ગશ્ચારિત્ર્યહીનાયાઃ કરણીયો નહિ સ્ત્રિયાઃ।
સ્ત્રીભિઃ સ્વધર્મરક્ષાર્થં પાલ્યાશ્ચ નિયમા દૃઢમ્॥૧૮૭॥
Sangash-chāritrya-hīnāyāh
karaṇīyo na hi striyāhā ।
Strībhihi sva-dharma-rakṣhārtham
pālyāsh-cha niyamā dṛaḍham ॥187॥
સ્ત્રીઓએ પોતાના ધર્મની રક્ષા માટે ચારિત્ર્યહીન સ્ત્રીનો સંગ ન કરવો અને દૃઢપણે નિયમોનું પાલન કરવું. (૧૮૭)
Strīoe potānā dharmanī rakṣhā māṭe chāritryahīn strīno sang na karavo ane dṛuḍhpaṇe niyamonu pālan karavu. (187)
To protect one’s dharma, female devotees should not associate with immoral women and should firmly abide by the niyams. (187)
Shlok 188
ન તાદૃક્છૃણુયાદ્ વાચં ગીતં ગ્રન્થં પઠેન્ન ચ।
પશ્યેન્ન તાદૃશં દૃશ્યં યસ્માત્ કામવિવર્ધનમ્॥૧૮૮॥
Na tādṛuk-chhṛuṇuyād vācham
gītam grantham paṭhenna cha ।
Pashyen-na tādṛusham dṛashyam
yasmāt kāma-vivardhanam ॥188॥
જેણે કરીને કામવાસના વૃદ્ધિ પામે તેવી વાતો કે ગીતો ન સાંભળવાં, પુસ્તકો ન વાંચવાં તથા તેવાં દૃશ્યો ન જોવાં. (૧૮૮)
Jeṇe karīne kām-vāsanā vṛuddhi pāme tevī vāto ke gīto na sāmbhaḷavā, pustako na vānchavā tathā tevā dṛushyo na jovā. (188)
One should not listen to talks or songs, read books or view scenes that increase one’s lustful desires. (188)
Shlok 189
ધનદ્રવ્યધરાદીનાં સદાઽઽદાનપ્રદાનયોઃ।
નિયમા લેખસાક્ષ્યાદેઃ પાલનીયા અવશ્યતઃ॥૧૮૯॥
Dhana-dravya-dharādīnām
sadā’dāna-pradānayoho ।
Niyamā lekha-sākṣhyādeh
pālanīyā avashyataha ॥189॥
ધન, દ્રવ્ય તથા જમીન આદિના લેણ-દેણમાં હંમેશાં લિખિત કરવું, સાક્ષીએ સહિત કરવું ઇત્યાદિ નિયમો અવશ્યપણે પાળવા. (૧૮૯)
Dhan, dravya tathā jamīn ādinā leṇ-deṇmā hammeshā likhit karavu, sākṣhīe sahit karavu ityādi niyamo avashyapaṇe pāḷavā. (189)
Transactions of wealth, possessions, land and other assets should always be conducted in writing, in the presence of a witness and by definitely following other such niyams. (189)
Shlok 190
પ્રસઙ્ગે વ્યવહારસ્ય સમ્બન્ધિભિરપિ સ્વકૈઃ।
લેખાદિનિયમાઃ પાલ્યાઃ સકલૈરાશ્રિતૈર્જનૈઃ॥૧૯૦॥
Prasange vyavahārasya
sambandhibhir api svakaihi ।
Lekhādi-niyamāh pālyāh
sakalair āshritair janaihi ॥190॥
સર્વ આશ્રિત જનોએ પોતાના સંબંધીઓ સાથે પણ વ્યવહાર પ્રસંગે લિખિત કરવું ઇત્યાદિ નિયમો પાળવા. (૧૯૦)
Sarva āshrit janoe potānā sambandhīo sāthe paṇ vyavahār prasange likhit karavu ityādi niyamo pāḷavā. (190)
All devotees should conduct their social dealings with even their relatives in writing and by following other such niyams. (190)
Shlok 191
ન કાર્યો વ્યવહારશ્ચ દુષ્ટૈર્જનૈઃ સહ ક્વચિત્।
દીનજનેષુ ભાવ્યં ચ સત્સઙ્ગિભિર્દયાઽન્વિતૈઃ॥૧૯૧॥
Na kāryo vyavahārash-cha
duṣhṭair janaih saha kvachit ।
Dīna-janeṣhu bhāvyam cha
satsangibhir dayā’nvitaihi ॥191॥
સત્સંગીઓએ ક્યારેય દુર્જન સાથે વ્યવહાર ન કરવો અને દીનજનને વિષે દયાવાન થવું. (૧૯૧)
Satsangīoe kyārey durjan sāthe vyavahār na karavo ane dīn-janne viṣhe dayāvān thavu. (191)
Satsangis should never engage in dealings with immoral persons and should be compassionate towards those who are meek and disadvantaged. (191)
Shlok 192
લૌકિકં ત્વવિચાર્યૈવ સહસા કર્મ નાઽઽચરેત્।
ફલાદિકં વિચાર્યૈવ વિવેકેન તદ્ આચરેત્॥૧૯૨॥
Laukikam tvavichāryaiva
sahasā karma nā’charet ।
Falādikam vichāryaiva
vivekena tad ācharet ॥192॥
લૌકિક કાર્ય ક્યારેય વિચાર્યા વગર તત્કાળ ન કરવું પરંતુ ફળ વગેરેનો વિચાર કરીને વિવેકપૂર્વક કરવું. (૧૯૨)
Laukik kārya kyārey vichāryā vagar tatkāḷ na karavu parantu faḷ vagereno vichār karīne vivek-pūrvak karavu. (192)
Worldly deeds should never be performed in haste without due deliberation. They should, however, be performed with due judgment, after reflecting on their consequences and other such considerations. (192)
Shlok 193
લુઞ્ચા કદાપિ ન ગ્રાહ્યા કૈશ્ચિદપિ જનૈરિહ।
નૈવ કાર્યો વ્યયો વ્યર્થઃ કાર્યઃ સ્વાઽઽયાઽનુસારતઃ॥૧૯૩॥
Lunchā kadāpi na grāhyā
kaishchid api janair iha ।
Naiva kāryo vyayo vyarthah
kāryah svā’yā’nusārataha ॥193॥
કોઈ પણ મનુષ્યે ક્યારેય લાંચ ન લેવી. ધનનો વ્યર્થ વ્યય ન કરવો. પોતાની આવકને અનુસારે ધનનો વ્યય કરવો. (૧૯૩)
Koī paṇ manuṣhye kyārey lānch na levī. Dhanno vyarth vyay na karavo. Potānī āvakne anusāre dhanno vyay karavo. (193)
No one should ever accept bribes. Wealth should not be spent wastefully. One should spend according to one’s income. (193)
Shlok 194
કર્તવ્યં લેખનં સમ્યક્ સ્વસ્યાઽઽયસ્ય વ્યયસ્ય ચ।
નિયમાનનુસૃત્યૈવ પ્રશાસનકૃતાન્ સદા॥૧૯૪॥
Kartavyam lekhanam samyak
svasyā’yasya vyayasya cha ।
Niyamān anusṛutyaiva
prashāsana-kṛutān sadā ॥194॥
પ્રશાસનના નિયમોને અનુસરી હંમેશાં પોતાનાં આવક અને ખર્ચની નોંધ વ્યવસ્થિત કરવી. (૧૯૪)
Prashāsannā niyamone anusarī hammeshā potānā āvak ane kharchanī nondh vyavasthit karavī. (194)
One should always accurately keep accounts of one’s income and expenditure in accordance with government laws. (194)
Shlok 195
સ્વાઽઽયાદ્ધિ દશમો ભાગો વિંશોઽથવા સ્વશક્તિતઃ।
અર્પ્યઃ સેવાપ્રસાદાર્થં સ્વામિનારાયણપ્રભોઃ॥૧૯૫॥
Svā’yāddhi dashamo bhāgo
vinsho’thavā sva-shaktitaha ।
Arpyah sevā-prasādārtham
Swāminārāyaṇa-Prabhoho ॥195॥
પોતાને પ્રાપ્ત થતી આવકમાંથી પોતાની શક્તિ પ્રમાણે દશમો કે વીશમો ભાગ સ્વામિનારાયણ ભગવાનની સેવા-પ્રસન્નતા માટે અર્પણ કરવો. (૧૯૫)
Potāne prāpt thatī āvakmāthī potānī shakti pramāṇe dashmo ke vīshmo bhāg Swāminārāyaṇ Bhagwānnī sevā-prasannatā māṭe arpaṇ karavo. (195)
According to one’s means, one should give one-tenth or one-twentieth of one’s income in Swaminarayan Bhagwan’s service and to attain his blessings. (195)
Shlok 196
સ્વોપયોગાઽનુસારેણ પ્રકુર્યાત્ સઙ્ગ્રહં ગૃહી।
અન્નદ્રવ્યધનાદીનાં કાલશક્ત્યનુસારતઃ॥૧૯૬॥
Svopayogā’nusāreṇa
prakuryāt sangraham gṛuhī ।
Anna-dravya-dhanādīnām
kāla-shaktyanusārataha ॥196॥
ગૃહસ્થ પોતાના ઉપયોગને અનુસારે તથા સમય-શક્તિ અનુસાર અનાજ, દ્રવ્ય કે ધનાદિનો સંગ્રહ કરે. (૧૯૬)
Gṛuhasth potānā upyogne anusāre tathā samay-shakti anusār anāj, dravya ke dhanādino sangrah kare. (196)
Householders should save provisions, money and other possessions according to their needs, circumstances and means. (196)
Shlok 197
અન્નફલાદિભિશ્ચૈવ યથાશક્તિ જલાદિભિઃ।
પાલિતાઃ પશુપક્ષ્યાદ્યાઃ સંભાવ્યા હિ યથોચિતમ્॥૧૯૭॥
Anna-falādibhish-chaiva
yathā-shakti jalādibhihi ।
Pālitāh pashu-pakṣhyādyāh
sambhāvyā hi yathochitam ॥197॥
પાળેલાં પશુ-પક્ષી વગેરેની અન્ન, ફળ, જળ ઇત્યાદિ વડે યથાશક્તિ ઉચિત સંભાવના કરવી. (૧૯૭)
Pāḷelā pashu-pakṣhī vagerenī anna, faḷ, jaḷ ityādi vaḍe yathāshakti uchit sambhāvanā karavī. (197)
According to one’s means, one should provide suitable food, fruits, water and other sustenance for one’s domesticated animals and birds. (197)
Shlok 198
ધનદ્રવ્યધરાદીનાં પ્રદાનાઽઽદાનયોઃ પુનઃ।
વિશ્વાસહનનં નૈવ કાર્યં ન કપટં તથા॥૧૯૮॥
Dhana-dravya-dharādīnām
pradānā’dānayoh punaha ।
Vishvāsa-hananam naiva
kāryam na kapaṭam tathā ॥198॥
ધન, દ્રવ્ય કે ભૂમિ વગેરેની લેણ-દેણમાં વિશ્વાસઘાત તથા કપટ ન કરવાં. (૧૯૮)
Dhan, dravya ke bhūmi vagerenī leṇ-deṇmā vishvāsghāt tathā kapaṭ na karavā. (198)
One should not betray the trust of or deceive others in transactions involving wealth, objects, land or other commodities. (198)
Shlok 199
પ્રદાતું કર્મકારિભ્યઃ પ્રતિજ્ઞાતં ધનાદિકમ્।
યથાવાચં પ્રદેયં તત્ નોનં દેયં કદાચન॥૧૯૯॥
Pradātum karma-kāribhyah
pratignātam dhanādikam ।
Yathā-vācham pradeyam tat
nonam deyam kadāchana ॥199॥
કર્મચારીઓને જેટલું ધન આદિ આપવાનું વચન આપ્યું હોય તે વચન પ્રમાણે તે ધન આદિ આપવું પણ ક્યારેય ઓછું ન આપવું. (૧૯૯)
Karmachārīone jeṭalu dhan ādi āpavānu vachan āpyu hoy te vachan pramāṇe te dhan ādi āpavu paṇ kyārey ochhu na āpavu. (199)
One should pay employees the amount of money or other forms of remuneration agreed upon, but should never give less. (199)
Shlok 200
નૈવ વિશ્વાસઘાતં હિ કુર્યાત્ સત્સઙ્ગમાશ્રિતઃ।
પાલયેદ્ વચનં દત્તં પ્રતિજ્ઞાતં ન લઙ્ઘયેત્॥૨૦૦॥
Naiva vishvāsa-ghātam hi
kuryāt satsangam āshritaha ।
Pālayed vachanam dattam
pratignātam na langhayet ॥200॥
સત્સંગીએ વિશ્વાસઘાત ન કરવો. આપેલું વચન પાળવું. પ્રતિજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન ન કરવું. (૨૦૦)
Satsangīe vishvāsghāt na karavo. Āpelu vachan pāḷavu. Pratignānu ullanghan na karavu. (200)
A satsangi should not commit betrayal. One should uphold one’s promise. A pledge should not be broken. (200)
Shlok 201
પ્રશાસ્તા પાલયેદ્ ધર્માન્ નિયતા યે સુશાસને।
લોકાનાં ભરણં પુષ્ટિં કુર્યાત્ સંસ્કારરક્ષણમ્॥૨૦૧॥
Prashāstā pālayed dharmān
niyatā ye sushāsane ।
Lokānām bharaṇam puṣhṭim
kuryāt sanskāra-rakṣhaṇam ॥201॥
સુશાસન માટે અવશ્યપણે જોઈએ તે ધર્મોને પ્રશાસકે પાળવા. લોકોનું ભરણ-પોષણ કરવું. સંસ્કારોની રક્ષા કરવી. સર્વેનો અભ્યુદય થાય તે માટે સ્વાસ્થ્ય, શિક્ષણ, સંરક્ષણ, વીજળી, અનાજ, જળ વગેરે દ્વારા સારી રીતે વ્યવસ્થા કરવી. (૨૦૧-૨૦૨)
Sushāsan māṭe avashyapaṇe joīe te dharmone prashāsake pāḷavā. Lokonu bharaṇ-poṣhaṇ karavu. Sanskāronī rakṣhā karavī. Sarveno abhyuday thāy te māṭe swāsthya, shikṣhaṇ, sanrakṣhaṇ, vījaḷī, anāj, jaḷ vagere dvārā sārī rīte vyavasthā karavī. (201-202)
Rulers should follow dharma that is necessary to govern well. They should provide for the people, foster their growth and safeguard sanskārs. They should suitably arrange services for health, education, defense, electricity, food, water and other resources for the benefit of all. (201–202)
Shlok 202
સ્વાસ્થ્યશિક્ષણસંરક્ષા-વિદ્યુદન્નજલાદિકૈઃ।
સુવ્યવસ્થા વિધાતવ્યા સર્વાઽભ્યુદયહેતુના॥૨૦૨॥
Svāsthya-shikṣhaṇa-samrakṣhā
vidyud-anna-jalādikaihi ।
Su-vyavasthā vidhātavyā
sarvā’bhyudaya-hetunā ॥202॥
સુશાસન માટે અવશ્યપણે જોઈએ તે ધર્મોને પ્રશાસકે પાળવા. લોકોનું ભરણ-પોષણ કરવું. સંસ્કારોની રક્ષા કરવી. સર્વેનો અભ્યુદય થાય તે માટે સ્વાસ્થ્ય, શિક્ષણ, સંરક્ષણ, વીજળી, અનાજ, જળ વગેરે દ્વારા સારી રીતે વ્યવસ્થા કરવી. (૨૦૧-૨૦૨)
Sushāsan māṭe avashyapaṇe joīe te dharmone prashāsake pāḷavā. Lokonu bharaṇ-poṣhaṇ karavu. Sanskāronī rakṣhā karavī. Sarveno abhyuday thāy te māṭe swāsthya, shikṣhaṇ, sanrakṣhaṇ, vījaḷī, anāj, jaḷ vagere dvārā sārī rīte vyavasthā karavī. (201-202)
Rulers should follow dharma that is necessary to govern well. They should provide for the people, foster their growth and safeguard sanskārs. They should suitably arrange services for health, education, defense, electricity, food, water and other resources for the benefit of all. (201–202)
Shlok 203
ગુણસામર્થ્યરુચ્યાદિ વિદિત્વૈવ જનસ્ય તુ।
તદુચિતેષુ કાર્યેષુ યોજનીયો વિચાર્ય સઃ॥૨૦૩॥
Guṇa-sāmarthya-ruchyādi
viditvaiva janasya tu ।
Yad-uchiteṣhu kāryeṣhu
yojanīyo vichārya saha ॥203॥
કોઈ પણ મનુષ્યના ગુણ, સામર્થ્ય, રુચિ વગેરે જાણીને; વિચાર કરી તેના માટે ઉચિત એવાં કાર્યોમાં તેને જોડવો. (૨૦૩)
Koī paṇ manuṣhyanā guṇ, sāmarthya, ruchi vagere jāṇīne; vichār karī tenā māṭe uchit evā kāryomā tene joḍavo. (203)
A person should be assigned suitable tasks after knowing and considering their qualities, abilities, inclinations and other such factors. (203)
Shlok 204
શક્યા ભગવતો યત્ર ભક્તિઃ સ્વધર્મપાલનમ્।
તસ્મિન્ દેશે નિવાસો હિ કરણીયઃ સુખેન ચ॥૨૦૪॥
Shakyā Bhagavato yatra
bhaktih sva-dharma-pālanam ।
Tasmin deshe nivāso hi
karaṇīyah sukhena cha ॥204॥
જે દેશને વિષે ભગવાનની ભક્તિ થઈ શકે તથા પોતાના ધર્મનું પાલન થઈ શકે તેવા દેશને વિષે સુખે નિવાસ કરવો. (૨૦૪)
Je deshne viṣhe Bhagwānnī bhakti thaī shake tathā potānā dharmanu pālan thaī shake tevā deshne viṣhe sukhe nivās karavo. (204)
One should happily reside in a country where one can worship Bhagwan and observe one’s dharma. (204)
Shlok 205
વિદ્યાધનાદિકં પ્રાપ્તું દેશાન્તરં ગતેઽપિ ચ।
સત્સઙ્ગમાદરાત્ તત્ર કુર્યાન્નિયમપાલનમ્॥૨૦૫॥
Vidyā-dhanādikam prāptum
deshāntaram gate’pi cha ।
Satsangam ādarāt tatra
kuryān-niyama-pālanam ॥205॥
વિદ્યા, ધન આદિની પ્રાપ્તિ માટે દેશાંતરમાં જાય ત્યારે ત્યાં પણ આદરથી સત્સંગ કરવો અને નિયમોનું પાલન કરવું. (૨૦૫)
Vidyā, dhan ādinī prāpti māṭe deshāntarmā jāy tyāre tyā paṇ ādarthī satsang karavo ane niyamonu pālan karavu. (205)
A person who migrates elsewhere for educational, economic or other gains should continue to reverently practice satsang and observe niyams. (205)
Shlok 206
યદ્દેશે હિ સ્વવાસઃ સ્યાત્ તદ્દેશનિયમાશ્ચ યે।
સર્વથા પાલનીયાસ્તે તત્પ્રશાસનસંમતાઃ॥૨૦૬॥
Yad-deshe hi sva-vāsah syāt
tad-desha-niyamāsh-cha ye ।
Sarvathā pālanīyāste
tat-prashāsana-sammatāhā ॥206॥
જે દેશમાં પોતે રહેતા હોય તે દેશના પ્રશાસનને સંમત નિયમોનું સર્વ રીતે પાલન કરવું. (૨૦૬)
Je deshmā pote rahetā hoy te deshnā prashāsanne sammat niyamonu sarva rīte pālan karavu. (206)
In the country one resides, one should observe the prescribed laws of that country in every way. (206)
Shlok 207
સંજાતે દેશકાલાદેર્વૈપરીત્યે તુ ધૈર્યતઃ।
અન્તર્ભજેત સાનન્દમ્ અક્ષરપુરુષોત્તમમ્॥૨૦૭॥
Sanjāte desha-kālāder
vaiparītye tu dhairyataha ।
Antar-bhajet sānandam
Akṣhara-Puruṣhottamam ॥207॥
જ્યારે દેશકાળાદિનું વિપરીતપણું થઈ આવે ત્યારે ધીરજ રાખી અક્ષરપુરુષોત્તમ મહારાજનું આનંદ સાથે અંતરમાં ભજન કરવું. (૨૦૭)
Jyāre desh-kāḷādinu viparītpaṇu thaī āve tyāre dhīraj rākhī Akṣhar-Puruṣhottam Mahārājnu ānand sāthe antarmā bhajan karavu. (207)
During adverse times, one should keep patience and joyously worship Akshar-Purushottam Maharaj within. (207)
Shlok 208
આપત્કાલે તુ સમ્પ્રાપ્તે સ્વીયવાસસ્થલે તદા।
તં દેશં હિ પરિત્યજ્ય સ્થેયં દેશાન્તરે સુખમ્॥૨૦૮॥
Āpat-kāle tu samprāpte
svīya-vāsa-sthale tadā ।
Tam desham hi pari-tyajya
stheyam deshāntare sukham ॥208॥
પોતે જે સ્થાનમાં રહેતા હોય તે સ્થળે આપત્કાળ આવી પડે ત્યારે તે દેશનો ત્યાગ કરી અન્ય દેશને વિષે સુખે નિવાસ કરવો. (૨૦૮)
Pote je sthānmā rahetā hoy te sthaḷe āpatkāḷ āvī paḍe tyāre te deshno tyāg karī anya deshne viṣhe sukhe nivās karavo. (208)
If unfavorable circumstances arise where one lives, one should leave that place and live happily elsewhere. (208)